Курам тууралуу толугураак Кандын клиникалык анализи Организмдин абалы тууралуу алгачкы негизги маалыматты берет. Башкы транспорттук система катары кан дайыма инфекцияга жооп берет, анын көрсөткүчтөрү боюнча инфекциянын түрүн жана ал кандай жүрүп жатканын аныктаса болот. Анализ сиз жугузуу булагысызбы же жокпу аныктайт, ошондой эле иммунитеттин абалын көрсөтөт.
D-димер – бул кандын уюшу пайда болгондо уюп катып калган кандын эришинде пайда болгон белок бөлүгү. D-димерди баалоого анализдерди кадыресе "терең веналардын тромбозу" же "өпкө артериясынынын тромбоэмболиясы" диагнозун алып салуу үчүн колдонушат. D-димердин жогорку деңгээли кандын уюшунун бузулуусунун жогорку тобокелдигин көрсөтөт.
Жакында эле жүргүзүлгөн илимий иштер лабораториялык изилдөөлөр учурунда D-димер деңгээли ооруканадан сырткары пневмония менен бейтаптарда олуттуу түрдө жогору болгонун көрсөттү. Коронавирустук инфекцияны жуктурган учурда кабылдоолордун өрчүшүнүн төмөнкү деңгээли тууралуу маалыматты референстик маанилердин чегинде D-димердин деңгээли көрсөтөт.
Жүрөк кан-тамыр системасынын оорулары, жүрөктүн тубаса патологиялары болгон жана аз кыймылдуу жашоо мүнөзүнө ээ бардык калк топторунда жасалган хирургиялык кийлигишүүлөр тромбдордун (уюган кандардын) өрчүшүнүн жогорку тобокелине алып келет.
Коронавирустук инфекция көбүрөөк тромбдордун (уюган кандардын) пайда болушунун күчөшүнө өбөлгө түзөт, натыйжада дээрлик бардык органдар соккуга учурайт: өпкө, бөйрөк, баш мээ, жүрөк. Мээнин кан менен камсыздалышынын бузулушу мээнин инсультуна алып келиши ыктымал, ал эми жүрөккө кандын келишинин бузулушу миокард инфарктын пайда кылат.
COVID-19 үчүн тромбоздордун жогорку тобокели тууралуу тыянак жашка, коштолмо оорулардын болушуна, D-димер көрсөткүчүнө, кан клеткаларынын катышына жана биздин организмдин тагыраак сүрөтүн көрсөтө алган башка маркерлерге негизделиши керек.
25-OH D витамини жалпы (25-ОН D2 витамини жана 25-ОН D3 витамини, жалпы натыйжа) Бардык эле адамдар D витамини таяныч-кыймыл системасында маанилүү экенин билишет, ал кальцийдин сиңирилишине жана сөөктөрдүн бекемделүү процессине катышат. Бирок бул "күн" витамини же дагы бир атка ээ "жаштыктын витамини" ошондой эле иммунитетти бекемдөөгө жана оорунун жүрүшү, анын ичинде коронавирустун жүрүшүн жеңилдетүүгө жардам берет.
Азыркы учурда 25 (ОН) D витамининин (75–150 нмоль/л) кандагы оптималдуу деңгээли COVID-19дун оор жүрүшүнүн тобокелин азайтаарын көрсөткөн 30дан ашык илимий изилдөөлөр бар.
Европалык окумуштуулардын акыркы изилдөөлөрү бизге кандагы D витамининин төмөнүрөөк концентрациясы менен бейтаптарда ферритин жана D-димер сыяктуу сезгенүү маркерлеринин деңгээлинин жогорулашы, көбүрөөк гипертония жана жүрөк кан-тамыр оорулары байкалып, сары суудагы 25OHD деңгээли 20 нг/мл-ден жогору болгондорго салыштырмалуу ооруканада калуу убакыты узагыраак да болгонун көрсөттү.